ks. Stanisław Olejnik

Teologia moralna fundamentalna - tom 1

Kategoria

teologia

Włocławskie Wydawnictwo Diecezjalne

Cena 13.40 zł

ISBN 83-85084-46-0
342 strony
format 160x240 mm
oprawa miękka
Włocławek 1998 r.
nr kat. Rhema 09695

Nakład wyczerpany!

Notka

KS. PROF. DR HAB. STANISŁAW OLEJNIK jest kapłanem diecezji włocławskiej, a od 1953 do chwili obecnej profesorem Wyższego Seminarium Duchownego tejże diecezji. Urodzony w Kaliszu 28 IV 1920, studia specjalistyczne na Uniwersytecie Warszawskim ukończył w 1948 doktoratem z teologii. W 1953 został wykładowcą na Wydziale Teologicznym UW, potem w Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie, Habilitowany w 1954 w zakresie etyki i teologii moralnej. W latach 1958-1968 pracował równocześnie jako wykładowca na KUL. W 1973 uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1980 profesora zwyczajnego.
W latach 1964-1975 pełnił funkcję przewodniczącego Sekcji Teologów Moralistów w Polsce. Jako przewodniczący tej Sekcji zorganizował w 1974 Międzynarodowy Kongres Teologów Moralistów w Krakowie. W latach 1967-1973 członek Komisji do spraw Nauki Katolickiej, a w 1973-1983 - Rady Naukowej Episkopatu Polski. Członek kiiku towarzystw naukowych, w tym Towarzystwa Naukowego KUL. Prodziekan w dwóch kadencjach i dziekan Wydziału Teologicznego ATK. Współredaktor kilku pism teologicznych: w Warszawie, w Lublinie i we Włocławku. W latach 1968-1973 członek Międzynarodowej Komisji Teologicznej w Rzymie.
Opublikował przeszło 130 prac naukowych, w tym 25 książek, z zakresu filozofii i teologii, zwłaszcza teologii moralnej. Najważniejsze publikacje książkowe: Eudajmonizm. Studium nad podstawami etyki (1958); Bibliografia obcojęzyczna teologii moralnej z ostatniego ćwierćwiecza, 1940-1964(1967); Moralność życia społecznego (1970); W odpowiedzi na dar i powołanie Boże. Zarys teologii moralnej (1979); Jedność Kośdoła a pluralizm życia chrześcijańskiego (1982); W kręgu moralności chrześcijańskiej(1985); Dar- Wezwanie - Odpowiedź. Teologia moralna, t. 1-7 (1988-1994); Etyka lekarska (1995).

Spis treści

SPIS TREŚCI
Wykaz skrótów ksiąg biblijnych
Skróty dokumentów kościelnych i tytułów czasopism
I. WPROWADZENIE
1. Przedmiot
Art. 1. Teologia w ogóle
Refleksja nad treścią Objawienia z pozycji wiary
W nurcie życia i nauki Kościoła
Art. 2. Teologia moralna
Związek z innymi dyscyplinami teologicznymi
Stosunek do etyki filozoficznej
Odniesienie do nauk empirycznych
2. Metoda
Art. 1. Wiedza naukowa
Problem naukowości
Metoda naukowa
Art. 2. Status naukowy teologii moralnej
Uchylenie nieporozumień
Metoda teologizacji etyki
Groźba odwrócenia priorytetów
Swoistość metodologiczna teologii moralnej
Art. 3. Teologia moralna w swej strukturze metodologicznej
Przekaz biblijny
Odwołanie się do Tradycji
Wiedza ludzka
3. Dzieje myśli teologicznomoralnej w Kościele powszechnym
Art. 1. Starożytność chrześcijańska
Wczesny okres patrystyki
Złota epoka myśli patrystycznej
Okres schyłkowy
Art. 2. Średniowiecze
Wczesny okres średniowiecza

Wstęp

(...)
Już przed paru laty został wyczerpany nakład pierwszych tomów mej pracy Dar - Wezwanie - Odpowiedź, stanowiącej całościową syntezę teologii moralnej. Ponieważ nie ma w naszym języku innego akademickiego podręcznika z tej dziedziny, a zapotrzebowanie jest ogromne, dlatego też zgodziłem się przygotować nową edycję dzieła. W tej pracy na plan pierwszy wysunęła się, co jest zrozumiałe, część ogólna, która w obecnym opracowaniu noszącym tytuł Teologia moralna fundamentalna ogarnęła treść trzech pierwszych tomów poprzedniej edycji. Sprowadzenie trzech tomów do jednego wymagało poważnych skrótów. Te skróty dotyczą przede wszystkim dwóch dziedzin, a mianowicie dziejów rozwoju teologii moralnej i antropologii teologicznomoralnej. Obecne opracowanie nie ogranicza się jednak do samych skrótów, lecz wnosi pewne udoskonalenia tekstu oraz uzupełnienie bibliografii. Skróty i uzupełnienia nie wniosły jednak poważnych zmian treści. Nie zmieniły przede wszystkim zasadniczych założeń dzieła zadeklarowanych już w jego posoborowej edycji - założeń określonych wskazaniami Soboru Watykańskiego II, podanymi zwłaszcza w Dekrecie Optatam totius (nr 16 i 17). Ponieważ praca niniejsza ma charakter podręcznika akademickiego i jest przeznaczona głównie dla studentów teologii, autor uczynił wszystko co możliwe, aby ułatwić czytelnikom percepcję jej treści. Co więcej, zastosowana w wykładzie tej treści metoda narratywna oraz język jasny i zrozumiały, bo zawierający wyjaśnienie specjalistycznych terminów używanych w teologii, mogą dać czytelnikom to, co było życzeniem Ojców Soboru, aby mianowicie studium teologii moralnej ukazało im "wzniosłość powołania wiernych w Chrystusie i ich obowiązek przynoszenia owocu w miłości za życie świata" (DFK 16).(...)

Fragment tekstu

(...)
Wezwanie do dialogu miłości
Sakramenty są darem miłości Bożej. Ale jak każdy dar Boży, niosą one z sobą zobowiązujący apel. Człowiek zostaje w nich ubogacony wewnętrznie, wyniesiony w swym człowieczeństwie, ale fakt ten stawia też określone wymagania. Sakramentu nie należy pojmować jako "mechanicznego" urządzenia, dzięki któremu po dokonaniu wyznaczonej czynności rytualnej osiąga się niechybnie określony skutek. Jest to spotkanie z Chrystusem niosące wezwanie i apel do wyjścia Mu naprzeciw. Chrystus przychodzi do człowieka z miłością i oczekuje od niego wzajemnej miłości.
Sakrament stanowi uchwytny zmysłowo znak umożliwiający prowadzenie z Bogiem dialogu duchowego. Podnosi to rolę przyjmującego sakrament człowieka i znaczenie jego osobistej postawy. Dialog wymaga zainteresowania, troski, odpowiedniej postawy duchowej. Im lepsza jest dyspozycja, tym dialog bliższy i owocniejszy dla tego, który oczekuje daru. W dialogu sakramentalnym objawia się Chrystus w bogactwie swego człowieczeństwa, by włączyć człowieka do pracy nad kształtowaniem w sobie człowieka na wzór Chrystusa, czyli postępowania na drodze do pełni świętości.
Zadanie zawarte w sakramentach nie ogranicza się do przyjęcia i rozwoju życia Bożego - życia wiary, nadziei i miłości - w duszy przyjmującego. Chodzi o powołanie życiowe w jego integralności i dynamizmie, o nadawanie kierunku życiu w jego wszystkich aspektach. Ten aspekt daru zawiera się w samym zewnętrznym znaku sakramentalnym. Można by to nazwać życiową weryfikacją tego znaku, realizacją zawartego w nim zadania moralnego w życiu osobistym i obyczaju społecznym. Człowiek przyjmujący sakrament ma się sam stać znakiem objawiającym Chrystusa. W znakach liturgicznych uobecniających Chrystusa odczytujemy apel, by czynić coraz bardziej widoczną obecność Chrystusa w świecie. Sakramenty niosą powołanie, czyli szansę i zobowiązujące wezwanie, by kształtować własne życie na wzór Chrystusa, a przez to czynić Go widzialnym w świecie i nieść Go innym.
(...)

Strona redakcyjna

Redakcja
ks. Wojciech Hanc
ks. Kazimierz Rulka

Nihil obstat ks. Wojciech Hanc

Imprimatur
Bronisław Dembowski Biskup Włocławski

Fotografia na okładce
Janusz Rosikoń

Korekta
Iwona Tomczakowa

ISBN 83-85084-46-0

Skład komputerowy
Angelika Majchrzak ZSNM

Druk i oprawa Drukarnia-Introligatornia "Druk Intro"
ul. Świętokrzyska 32, tel./fax (O 536) 57 54 39 88-100 Inowrocław