 | Rafał Kazimierz WilkCzłowiek istota wezwana
Wydawnictwo Paulinianum Cena 40.30 zł ISBN 83-87055-68-9 341 stron format 150x210 mm oprawa miękka Kraków 2003 r. waga 0.421 kg nr kat. Rhema 00689  Towar lub tytuł już niedostępny |
Notka
Praca O. Rafała K. Wilka antropologiczno-personalis-tyczne aspekty filozoficznej twórczości Edyty Stein -św. Teresy Benedykty od Krzyża... ukazuje poglądy Edith Stein w kontekście sporów filozoficznych dotyczących osoby, uwzględnia też aspekt metodologiczny problematyki personalistycznej. Kompetentnie zredagowana, oparta o szeroką znajomość literatury przedmiotu i staranne studium dzieł omawianej autorki, praca jest zarazem napisana przystępnie i dobrze się ją czyta. (...)
Myśl siostry Teresy Benedykty od Krzyża należy do tego nurtu fenomenologicznego realizmu XX w., który szczególną uwagę poświęca osobie. To też podjęta przez O. Rafała Kazimierza Wilka OSPPE próba systematycznego przedstawienia antropologiczno-personalistycznych aspektów myśli Edyty Stein trafia w centrum jej filozoficznej wizji i niewątpliwie przyczyni się do rozszerzenia znajomości poglądów tej wybitnej przedstawicielki chrześcijańskiego personalizmu i pogłębienia wiedzy o człowieku w naszym kraju. W epoce całkowitego zamętu w przedmiocie istoty, zadań i przeznaczenia człowieka jest to palącą potrzebą.
Dorobek filozoficzny E. Stein, powstały w większej części w trudnych warunkach hitlerowskich Niemiec, budzi coraz większe zainteresowanie. Nie został on jednak jeszcze w pełni przyswojony i oceniony. Monograficzne ujęcie problematyki osoby u Edith Stein jest, zwłaszcza na polskim terenie, przedsięwzięciem pionierskim. Zbliżenie polskiemu czytelnikowi jej myśli jest więc zadaniem ważnym.
Oparta o szerokie studia i starannie opracowana, praca O. Wilka jest pierwszym monograficznym opracowaniem personalistycznej antropologii Edith Stein w języku polskim. Andrzej Półtawski
Fragment tekstu
(...)
1.3.1. Istotowa charakterystyka duszy ludzkiej
Czym jest dusza? W jaki sposób można ją istotowo opisać? Jakie funkcje ona spełnia? Na te pytania postaramy się stopniowo odpowiadać w poniższych rozważaniach. Badania te znajdą swoje dopełnienie w następnym rozdziale, którego tematem będzie osobowy charakter bytu ludzkiego.
W celu właściwej charakterystyki omawianego problemu należy bliżej określić istotę duszy zwierzęcej, która z jednej strony znajduje się na niższym poziomie rozwoju niż dusza ludzka, z drugiej zaś -jako dusza -jest jej najbliższa. Porównanie obu gatunków dusz pozwoli nam jaśniej ukazać specyfikę duszy ludzkiej. Co znamionuje dusze zwierząt? "Dusza zwierzęca - odpowiada E. Stein - podobnie zresztą jak formy niższe, pozostaje jeszcze przy przestrzennym kształtowaniu materii; lecz jej życie jest nadto wewnętrznym ruchem i formowaniem postaci duszy". Zwierzę bowiem posiada zdolność czucia, np. w czasie odżywiania rozpoznaje ono smak pokarmu, co stanowi wrażenie zmysłowe oraz odczuwa nasycenie pokarmem jako pewien proces w ciele i stan ciała. Wszystko to jest związane z "wrażeniem wewnętrznym": z przyjemnością lub przykrością, z dłużej lub krócej trwającym poczuciem zadowolenia bądź niezadowolenia. Nawet miara siły, którą posiada dane zwierzę - jej ubytek czy wzrost - znajduje swój wyraz w pewnych szczególnych usposobieniach . Na tej podstawie można stwierdzić istnienie i funkcjonowanie duszy zwierzęcej, gdyż "wszystko to ma podłoże w istocie duszy, mającej tu potrójny kierunek rozwoju: w materialną cielesność, w siebie samą i poza siebie; każde bowiem zewnętrzne wrażenie zmysłowe jest spotkaniem ze światem zewnętrznym, zwierzę odczuwa przeciwieństwo siebie samego i świata zewnętrznego; życie duszy zwierzęcia jest jego rozpoznaniem się ze światem zewnętrznym, w którym kształtują się jego ciało i dusza". Ten proces kształtowania ma charakter pierwotny i polega na tym, że zostaje w nim określona istota kształtowanego według właściwego mu gatunku. W tym przypadku tendencję żywotną można nazwać siłą cielesno-duszną, zdolną nie tylko do przekształcania materii w ciało żywe, ale też do tego by ukształtowane ciało poruszać i uaktywniać na różne sposoby, odpowiadające danej istocie gatunkowej. Siła ta czyni zwierzę zdolnym do wewnętrznych poruszeń i aktywności. Zewnętrzne bodźce mogą bowiem wywołać w nim pewne reakcje i zmusić je do zajęcia określonej postawy: np. strachu, gniewu itp. W ten sposób kształtują się odpowiedzi zwierzęcia na doznane wrażenia. Chociaż swoje zakorzenienie mają one we wnętrzu, kierują się jednak na zewnątrz. Nadają one ciału określone znamię, które nazywamy cielesnym wyrazem stanu psychicznego. W niektórych przypadkach są one przemijające, innym zaś razem przyjmują stałe "rysy". Bodźce te pobudzają również do pewnej, skierowanej na zewnątrz czynności cielesnej np. do ucieczki lub do ruchów uchwytywania. Wywierają też one w duszy trwałe "ślady", jak np. skłonność czy gotowość do powtarzania pewnych postaw, a także trwałe stany wewnętrzne, czyli to, co w terminologii scholastycznej określano jako habitus. Chociaż jedna siła duszy rozszczepia i przekształca się w wielość sił: w zdolności, sprawności, skłonności, to jednak nie traci przy tym swojej jedności.(...)
Inne książki tego autora
O nas • Kontakt • Regulamin zakupów • Karta stałego Klienta • Do pobrania