Notka
Zeszyt 8 "Kręgu Biblijnego" składa się - podobnie jak poprzednie - z dwóch części. Pierwsza obejmuje propozycje cotygodniowych spotkań na kolejne trzy miesiące. Druga część zawiera trzy artykuły: pierwszy kontynuuje prezentację Galilei, drugi stanowi wprowadzenie do Księgi Liczb, a trzeci to dalsza opowieść o św. Pawle. Dopełnieniem zeszytu jest płyta CD ze zdjęciami z Nazaretu, Ein Karem oraz Betlejem.
Spis treści
"Otworzyć skarbiec biblijny"
- Ks. prof. dr hab. Henryk Witczyk
Mocą zwiastowania ku narodzeniu
- Ks. dr Piotr Łabuda
SPOTKANIA Z BIBLIĄ
Ks. dr Tomasz Siemieniec
1. CZUWAJCIE (MK 13,33-37)
Nie zmarnować szansy na zbawienie
2. POCZĄTKI EWANGELII (MK 1,1-8)
Poznawać Pismo Święte to poznawać Jezusa
3. WYZNAWAĆ, A NIE ZAPRZECZAĆ (J 1,6-8.19-28)
Chrześcijanin jako świadek
4. SŁUŻEBNICA PAŃSKA (ŁK 1,26-38)
Odpowiedź na Boże wezwanie
Ks. mgr lic. Jan Jacek Stefanów
5. RODZINA Z NAZARETU
- POCHODZENIE I PRZEZNACZENIE MESJASZA (ŁK 2,22-40)
Na kogo wyrosną nasze dzieci?
6. SŁOWO STAŁO SIĘ CIAŁEM (J 1,1-18)
Powołani do dialogu z Bogiem i ze światem
7. CHRZEST PAŃSKI (MK 1,6-11)
Nadzieja płynąca z naszego chrztu
8. PIERWSI UCZNIOWIE (J 1,35-42)
Jedność w różnorodności
9. PRAWDZIWI WYZNAWCY BOGA (MK 1,14-20)
Powołani do wspólnoty królestwa Bożego
Ks. dr hab. Michał Bednarz
10. JEZUS ROZPOCZYNA MISJĘ MIŁOŚCI
W POSŁUSZEŃSTWIE OJCU (MK 1,21-28)
Jezus źródłem świętości
11. JEZUS UZDROWICIELEM (MK 1,29-39)
"Cierpienie jest w świecie również po to, aby wyzwolić w nas miłość, ów hojny i bezinteresowny dar z własnego "ja" na rzecz tych, których dotyka cierpienie" (Jan Paweł II)
12. UZDROWIENIE TRĘDOWATEGO (MK 1,40-45)
Bóg nigdy nie zostawia w nieszczęściu człowieka, który się do Niego zwraca
13. JEZUS UZDRAWIA PARALITYKA I UWALNIA OD GRZECHU (MK 2,1-12)
Czy naprawdę dzisiaj nie zdarzają się cuda?
POZNAWAĆ BIBLIĘ
I. Wprowadzenie do Pisma Świętego - dr hab. Krzysztof Mielcarek
Geografia i archeologia Ziemi Świętej - Galilea, cz. II
II. Stary Testament - ks. dr hab. prof. KUL Mirosław Stanisław Wróbel
Księga Liczb - nazwa, treść i orędzie teologiczne
Motywy z Księgi Liczb w ujęciu Ewangelii św. Jana
III. Nowy Testament - ks. dr Piotr Łabuda
Aby poznać Pawła Apostoła, cz. II
Od Tarsu przez Damaszek po lata nieznane
Fragment tekstu
1. Przebaczenie ponad wszystko (Mt 18,15-20)
Troszczyć się o najsłabszych
Omówienie fragmentu
Po swoim cudownym przemienieniu, którego dokonał wobec garstki najbliższych uczniów, Jezus podejmuje decyzję o udaniu się do Jerozolimy, gdzie, jak to sam wielokrotnie zapowiadał, czeka Go niechybna śmierć. W tym ostatnim etapie swojej działalności Jezus poświęca szczególnie wiele czasu na formację uczniów. Całe to Jego nauczanie i wskazówki, odnoszące się głównie do życia wspólnotowego uczniów Jezusa, ewangelista Mateusz zebrał w rozdziałach 16-20 swojej Ewangelii. Rozdział osiemnasty, z którego pochodzi rozważany przez nas dzisiaj tekst (Mt 18,15-20) - zawiera cztery mowy Jezusa skierowane do Piotra i pozostałych uczniów; dotyczyły one relacji we wspólnocie. Dwa pytania - jedno, stawiane przez uczniów (Mt 18,1), i drugie, zadane Jezusowi przez Piotra (Mt 18,21) - wyznaczają dwie części tego rozdziału. W pierwszej z nich (Mt 18,1-20) szczególny nacisk położony jest na potrzebę troski o "najmniejszych" oraz szukania harmonii i praktykowania miłosierdzia, druga część natomiast (Mt 18,21-35), motywuje do praktykowania przebaczenia pośród członków wspólnoty. Rozważany przez nas tekst usytuowany jest w pierwszej części, skoncentrowanej na trosce o najmniejszych. W odpowiedzi na pytanie uczniów: "Kto właściwie jest największy w królestwie niebieskim?" (Mt 18,1) - Jezus wskazuje na tych, którzy powszechnie uważani są "najmniejszych": dzieci (Mt 18,3), słabych w wierze (18,6) i grzeszników (18,10.14). Jezus daje do zrozumienia swoim uczniom, że powinni nie tyle rywalizować o znaczenie we wspólnocie, ile raczej się prześcigać w trosce o tych "najmniejszych", którzy według kryteriów królestwa Bożego są najważniejsi. W tym też kontekście należy odczytywać rozważany przez nas tekst - jako zwieńczenie i podsumowanie nauczania o potrzebie troski o najmniejszych.
Punktem wyjścia, rdzeniem, rozważanego dzisiaj tekstu, są słowa Jezusa, przytaczane najprawdopodobniej w ich wersji oryginalnej w Ewangelii Łukasza: "Jeżeli twój brat zawini, upomnij go, a jeżeli się opamięta, przebacz mu" (Łk 17,3). Ta ogólna zasada Jezusa wskazująca na sposób postępowania wobec bliźniego, który grzeszy, w Ewangelii Mateusza przybiera formę swego rodzaju "instrukcji pojednania braterskiego". Na ten braterski, wspólnotowy, kontekst upomnienia i pojednania - na to, że chodzi nie o ogólne postępowanie wobec "brata, który zawinił", lecz o stosunek do "brata, który zawinił wobec ciebie" - wskazuje pytanie Piotra następujące bezpośrednio po analizowanym przez nas tekście: "Panie, ile razy mam przebaczyć, jeśli mój brat zawini wobec mnie?" (Mt 18,21).
Warto też zwrócić uwagę na cel tego upomnienia braterskiego wyrażony przez Jezusa słowami: "Gdy cię usłucha, pozyskasz swego brata" (Mt 18,15). Użyte tu przez Mateusza greckie słowo "kerdaino" = "pozyskasz" (dosł. "wygrasz") jest swego rodzaju określeniem technicznym, używanym w odniesieniu do nawracania, pozyskiwania nowych wyznawców Chrystusa Pana (por. 1 Kor 9,20). Upomnienie braterskie ma więc na celu przywrócenie bliźniego do pełnej jedności z Bogiem, poprzez jedność z całą wspólnotą i z każdym z jej członków. Ze względu na wielką wagę tego upomnienia/przebaczenia i na jego charakter wspólnotowy cały ten proces pojednania dokonuje się w trzech instancjach - na trzech poziomach:
- pierwsza instancja: upomnienie i pojednanie prywatne, "w cztery oczy" (Mt 18,15);
- druga instancja: upomnienie w obecności jednego lub dwóch świadków (Mt 18,16) - ta instancja pojednania nawiązuje do praktyki sądowej przedstawionej w Księdze Powtórzonego Prawa (por. Pwt 19,15), skąd też pochodzi tekst przytaczany przez Mateusza na poparcie tej praktyki; warto jednak zauważyć, że wcześniej była mowa o "dwóch lub trzech" świadkach, podczas gdy według Mateusza świadków wystarczy dwóch lub nawet jeden - "weź ze sobą jeszcze jednego lub dwóch świadków" (Mt 18,16). Chyba że przyjmiemy, co zdaje się sugerować tekst Mateusza, że ten, który uchodzi za poszkodowanego, też pełni rolę świadka, co w konsekwencji znaczyłoby, iż w wypadku konfliktów we wspólnocie prawdziwym poszkodowanym jest sam Bóg, z którym świadkowie starają się winowajcę pojednać...