Notka
Obfita twórczość Mikołaja z Kuzy jest znana polskiemu czytelnikowi jedynie z przekładów dwóch jego dzieł: O oświeconej niewiedzy oraz O grze kulą. Tymczasem Kuzańczyk jest myślicielem niezwykle istotnym, a jego twórczość stanowi pomost pomiędzy epoką kończącego się średniowiecza a rozpoczynającym się humanizmem.
Najważniejsze tendencje bliskie humanizmowi znalazły swój wyraz właśnie w utworze Laik o umyśle. Tytułowy Laik to jakby humanistyczny wariant postaci Sokratesa, który pozostając krytyczny, snuje subtelne rozważania na temat natury ludzkiego umysłu, charakteru naszego poznania, jego relacji do rzeczy oraz koncepcji i kryterium prawdy. Tej prawdy nie można jednak osiągnąć w jej całości i czystości, jest ona nieskończonym przybliżeniem, a prowadzi do niej "uczona niewiedza". Laik z dzieła Kuzańczyka jest jednocześnie schrystianizowanym Sokratesem. Mądrość, której poszukuje jest mądrością chrześcijańską, która utożsamia się z drugą Osobą Trójcy Świętej, a ludzka mądrość ma znaczenie w tej mierze, w jakiej jest odblaskiem tej wiecznej i nieskończonej Mądrości. Godność i szczególna wartość bytu ludzkiego leży zatem w jego myśli, w tym, że człowiek jest nie tylko "małym Wszechświatem (mikrokosmosem)", ale i "małym Bogiem". Mimo tego, że ludzkie poznanie nie osiągnie nigdy doskonałości swego pierwowzoru - Bożego Umysłu - to jednak właśnie ludzka myśl decyduje o miejscu i godności człowieka wśród reszty stworzeń. W ten sposób Kuzańczyk włącza się w renesansową dyskusję na temat godności człowieka, której znakomitym uczestnikiem był Pico Della Mirandola.
Spis treści
WSTĘP
1. Mikołaj z Kuzy - Zarys biografii
2. Kuzańczyk - Pisarz
3. Laik o umyśle
3.1 Kim jest Laik?
3.2 Kim jest Filozof?
3.3 Renesansowy Sokrates
4. Kuzańczykowa antropologia i epistemologia
4.1 Struktura bytu ludzkiego
4.2 Geneza i przebieg ludzkiego poznania
4.3 Pomiędzy arystotelizmem a platonizmem
5. Bibliografia
Od Tłumaczki
TEKST, PRZEKŁAD I KOMENTARZE
Capitula Libri Idiota de mente - Rozdziały Księgi Laik o umyśle
Capitulum primum - Rozdział pierwszy
Capitulum secundum - Rozdział drugi
Capitulum tertium - Rozdział trzeci
Capitulum quartum - Rozdział czwarty
Capitulum quintum - Rozdział piaty
Capitulum sextum - Rozdział szósty
Capitulum septimum - Rozdział siódmy
Capitulum octavum - Rozdział ósmy
Capitulum nonum - Rozdział dziewiąty
Capitulum decimum- Rozdział dziesiąty
Capitulum undecimum - Rozdział jedenasty
Capitulum duodecimum - Rozdział dwunasty
Capitulum tredecimum - Rozdział trzynasty
Capitulum quattuordecimum - Rozdział czternasty
Capitulum quindecimum - Rozdział piętnasty