Notka
Cykl nauk dla narzeczonych cenionego kaznodziei, ks. Teodora Szarwarka, koncentruje się wokół kilku zasadniczych tematów: istoty i celów małżeństwa, problemów okresu narzeczeństwa, życia małżeńskiego i rodzinnego. Książka zawiera różnorodne porady: prawne (omawia przeszkody małżeńskie, kolejność spraw do załatwienia w kancelarii parafialnej przed ślubem), psychologiczne (przedstawia główne etapy rozwoju miłości), wychowawcze (mówi np. o wychowaniu dzieci w rodzinie) etc. Oczywiście, kaznodzieja nie zapomina o nadprzyrodzonym charakterze małżeństwa i o jego sakramentalnym wymiarze.
Spis treści
ISTOTA I CELE MAŁŻEŃSTWA
I. POWOŁANIE DO MAŁŻEŃSTWA
1. Powołanie do małżeństwa tkwi w uzdolnieniach natury
2. Małżeństwo jest instytucją Bożą
3. Bóg prowadzi człowieka do małżeństwa
poprzez powołanie go do rozwoju i współdziałania z nim w Kościele
4. Znaki powołania do małżeństwa
5. Powołanie do małżeństwa jest wezwaniem do współpracy z Bogiem Stwórcą i Zbawcą
6. Odczytać znaki powołania Bożego
II. CZŁOWIEK I JEGO ROLA W TWÓRCZYM DZIELE BOGA
1. Myśl Boża źródłem odnowy życia człowieka
2. Czym jest człowiek?
3. Rola człowieka w twórczym dziele Boga
4. Związek miłości ludzkiej z przekazywaniem życia
5. Prawa Boże błogosławieństwem w życiu człowieka
6. List żołnierza o związku miłości i życia
III. MAŁŻEŃSTWO SAKRAMENTEM
1. Małżeństwo jest sprawą nie tylko ludzką
2. Ustanowienie sakramentu małżeństwa
3. Nauka św. Pawła o sakramentalności małżeństwa
4. Teologiczny sens sakramentalności małżeństwa
5. Religijny sens sakramentalności małżeństwa
6. Specyficzna rola sakramentu małżeństwa w Mistycznym Ciele Chrystusa
7. Istota i szafarze sakramentu małżeństwa
8. Umowa małżeńska między ochrzczonymi ważna jest tylko wtedy, gdy jest równocześnie sakramentem
9. Owoce sakramentu małżeństwa
10. Błędy zagrażające małżeństwu i wezwanie do wierności
IV. MAŁŻEŃSTWO SŁUŻBĄ ŻYCIU W MIŁOŚCI (Cele małżeństwa)
1. Po co ludzie zawierają związek małżeński?
2. Miłość treścią życia małżeńskiego
3. Małżeństwo służbą małżonkom
4. Małżeństwo służbą nowemu życiu
5. Małżeństwo służbą miłości
6. Cele małżeństwa ustalone przez Boga uczynić własnymi celami
V. MAŁŻEŃSTWO WSPÓLNOTĄ WYŁĄCZNĄ I NIEROZERWALNĄ
1. Wierne małżeństwo daje wiele szczęścia
2. Małżeńska wspólnota domaga się wyłączności
3. Małżeńska wspólnota wymaga nierozerwalności
4. Stawiasz krok na całe życie
VI. PRZESZKODY MAŁŻEŃSKIE
1. Kościół i państwo źródłem przepisów
2. Przeszkody wynikające z różnych okoliczności
3. Przeszkody ze strony rozumu i woli
OKRES NARZECZEŃSTWA
VII. WYBÓR ODPOWIEDNIEJ OSOBY
1. Wybór partnera
2. Zgodność poglądów
3. Dobór psychiczny - "mój typ"
4. Zdrowie
5. Wiek
6. Wzajemny pociąg seksualny
7. Wyrównany poziom inteligencji i kultury
8. Podstawy materialnego bytu
9. Środowisko współpartnera
10. Zanim powiesz "tak" osądź, czy on (ona) jest dla ciebie
VIII. JAKICH WALORÓW SZUKAM U NARZECZONEJ
1. Nie wystarczą zewnętrzne walory
2. Religijność
3. Dobroć i wyrozumiałość
4. Gospodarność
5. Oszczędność
6. Schludność i kobiecość
7. Otwórz szeroko oczy
IX. MÓJ MĄŻ BEZ NAŁOGÓW
1. Nie można kierować się zasadą: "byle jaki, byle był"
2. Religijność
3. Trzeźwość
4. Odpowiedzialny stosunek do pracy
5. Taktowność wobec kobiet
6. Trudno znaleźć idealnego kandydata na męża
X. ROZWÓJ MIŁOŚCI
1. Prawdziwa miłość jest owocem długiego procesu rozwoju
2. Wzajemne poznanie się
3. Uczucie sympatii
4. Przyjaźń
5. Dążenie do zjednoczenia fizycznego
6. Wola czynienia dobrze ukochanej osobie
7. W narzeczeństwie łączyć miłość z poczuciem odpowiedzialności
XI. DOJRZEWANIE MIŁOŚCI PRZEZ CZYSTE NARZECZEŃSTWO
1. Dwie miłości
2. Wymogi czystości narzeczeńskiej
3. Przez czystość dojrzewa miłość
4. Czystość i miłość wzrastają w klimacie łaski Bożej
5. Zachowuj czystość i innym pomagaj w jej zachowaniu
XII. TRAGEDIA ROZWIĄZŁOŚCI
1. Niebezpieczna propaganda
2. Nieczystość jest grzechem
3. Rozwiązłość jest wyrazem egoizmu
4. Następstwem grzechów nieczystych jest niepożądana ciąża
5. Rozwiązłość jest przyczyną chorób wenerycznych
6. Stawiać na czystość
XIII. NARZECZEŃSTWO DOBRZE PRZEŻYTE
1. Narzeczeństwo okresem przygotowania się do małżeństwa
2. Poznanie się wzajemne
3. Wzajemne wychowanie się do życia we wspólnocie
4. Unikanie niebezpieczeństw
5. Wykorzystanie odpowiednich środków
6. Świadoma i odpowiedzialna decyzja
XIV. PRZEDŚLUBNE CZYNNOŚCI PRAWNE
1. Czynności wstępne
2. Protokół kanonicznego badania narzeczonych
3. Zapowiedzi
4. Obowiązek informowania o przeszkodach
ŻYCIE MAŁŻEŃSKIE
XV. LITURGIA SAKRAMENTU MAŁŻEŃSTWA
1. Co jest najważniejsze w obrzędach ślubnych?
2. Liturgia sakramentu małżeństwa
3. Spowiedź przedślubna
4. Uroczystość weselna
5. Pamiątka ślubna
6. Obrzęd sakramentu znakiem łaski Bożej
XVI. ŚLUBUJĘ CI MIŁOŚĆ
1. Przysięga małżeńska wyznaniem i zobowiązaniem do miłości
2. Cechy miłości małżeńskiej
3. O rozwój miłości trzeba wciąż zabiegać
XVII. ŚLUBUJĘ CI UCZCIWOŚĆ
1. Dlaczego aż ślub?
2. O co chodzi w ślubowaniu uczciwości małżeńskiej?
3. Konsekwencją ślubu uczciwości małżeńskiej jest moralne spełnienie powinności małżeńskiej
4. Razem ku doskonałości i niebu
XVIII. ODPOWIEDZIALNE RODZICIELSTWO
1. Dziecko problemem, przed którym stoi każde małżeństwo
2. Odpowiedzialne rodzicielstwo:
a) Decyzja o poczęciu dziecka
b) Naturalna regulacja poczęć
3. Owoce odpowiedzialnego rodzicielstwa
XIX. ORGANIZM W SŁUŻBIE ŻYCIA
(Anna Samgiel, Poradnia rodzinna)
1. Konieczność poznania procesów biologicznych zachodzących w organizmie ludzkim
2. Determinacja płci
3. Moralny i społeczny aspekt płci
4. Etyczne metody regulacji poczęć
5. Kiedy małżeństwo przekształca się w rodzinę
XX. NIEMORALNOŚĆ I SZKODLIWOŚĆ ANTYKONCEPCJI
(Anna Kalisz, Poradnia rodzinna)
1. Czy wierzyć propagandzie?
2. Pojęcie antykoncepcji
3. Szkodliwość fizyczna antykoncepcji
4. Szkodliwość psychiczna antykoncepcji
5. Niemoralność antykoncepcji
6. Przerwanie ciąży - zło moralne i jego skutki
7. Wykluczyć łatwiznę życiową
XXI. KULTURA ŻYCIA MAŁŻEŃSKIEGO
1. Ich dzień powszedni
2. Istota kultury życia codziennego
3. Słowo jako wyraz kultury osobistej człowieka
4. Całokształt życia małżeńskiego świadectwem kultury domowników
5. Jutro zaczyna się dziś
XXII. NIE MA MAŁŻEŃSTW IDEALNYCH
1. Nie ma małżeństw bez problemów
2. Przyczyny i następstwa niedobrania się małżeństwa
3. Postawy wobec faktu niedobrania się małżonków
4. Sposób osiągnięcia małżeńskiej harmonii
5. Trzeba już dziś zmienić się na lepsze
XXIII. ŻYCIE NADPRZYRODZONE W MAŁŻEŃSTWIE
1. Chrystus zasadą życia
2. Przeżywać nadprzyrodzony charakter małżeństwa
3. Troszczyć się o życie w łasce uświęcającej
4. Czynić Chrystusa wzorem swego postępowania
5. Z Chrystusa czerpać motywy do swoich zajęć
6. Przeżywanie nadprzyrodzonego charakteru małżeństwa wzbogaca szczęście małżeńskie
ŻYCIE RODZINNE
XXIV. WARTOŚĆ ŻYCIA RODZINNEGO
1. Tęsknota za rodziną
2. Dobra świadczone przez rodzinę samym małżonkom
3. Rodzina podstawą wychowania dziecka
4. Rodzina podstawą trwałości i rozwoju społeczeństwa
5. Prowadzenie domu wymaga dużo umiejętności i energii
6. Potrzeba współpracy na rzecz dobra rodziny
XXV. WYCHOWANIE DZIECI W RODZINIE
1. Najtrudniejsze zadanie rodziny
2. Sytuacja wychowawcza współczesnej rodziny
3. Trudności wychowawcze rodziców
4. Człowiek wychowuje się w rodzinie
5. Najważniejsza rodzina
XXVI. ŻYCIE RELIGIJNE W RODZINIE
1. Dlaczego życie religijne w rodzinie?
2. Codzienna "liturgia" domowa
3. Tygodniowa i miesięczna "liturgia" rodzinna
4. Roczna "liturgia" rodzinna
5. Przez religijne życie rodzin
do religijności następnych pokoleń
XXVII. ALKOHOLIZM NIESZCZĘŚCIEM W RODZINIE
1. Alkoholizm nieszczęściem społecznym
2. Alkoholizm niszczy miłość
3. Zatrucie płodu alkoholem
4. Alkoholizm uniemożliwia wzajemną pomoc
5. Wnioski na przyszłość
XXVIII. PROBLEM POKOLEŃ W RODZINIE
1. Problem pokoleń
2. Trzy różne światy
3. Wzajemna nieodzowność trzech pokoleń
4. Konieczność zgodnego współżycia
5. Zasady harmonijnego współżycia
6. Potrzeba taktu, dobrej woli i pomocy Bożej
XXIX. RODZINA W PARAFII
1. Potrzeba szukania pomocy w parafii
2. Parafia potrzebuje rodziny
3. Rodzina potrzebuje parafii
4. Obowiązki rodziny wobec parafii
5. Rodzina nie jest sama
Fragment tekstu
1. Powołanie do małżeństwa tkwi w uzdolnieniach natury
Przed paru laty jeden z tygodników ogłosił ankietę na temat: "Jak oceniasz małżeństwo XXI wieku?". Napłynęły różne odpowiedzi. Jedna z osób, pewna mężatka, pisze: "Małżeństwo XXI wieku jest kruche jak pajęczyna i sztuczne jak nylon". Dlaczego jest kruche - jeśli takie jest rzeczywiście - i dlaczego uważa się je za sztuczne? Przyczyna tego stanu rzeczy tkwi przede wszystkim w tym, że dziś małżeństwa nie uważa się za pomysł Boga. Traktuje się je w sposób naturalistyczny, jako instytucję czysto ludzką i świecką. Tymczasem małżeństwo jest pomysłem Boga, jest więc instytucją Bożą. Sam Bóg powołuje człowieka do małżeństwa. Jak to należy rozumieć?
Bóg obdarzył człowieka taką naturą, że jest on nastawiony na małżeństwo. Tkwią w niej uzdolnienia, które kierują człowieka do życia społecznego, a zwłaszcza do życia w najmniejszej komórce społeczeństwa, jaką jest właśnie małżeństwo i rodzina. Rozważmy to dokładniej.
2. Małżeństwo jest instytucją Bożą
Bóg jest miłością. W Bogu są trzy osoby: Ojciec, Syn i Duch Święty. Te trzy osoby Boskie miłują się nieskończoną miłością. Wewnętrznym życiem Bożym jest miłość i rodzenie. Ojciec Niebieski odwiecznie rodzi Słowo - Syna, i wraz z Synem tchnie Ducha Świętego - Miłość. Trójca Święta tworzy nieskończenie kochającą się wspólnotę miłości. "Prawdziwa miłość - jak mówi św. Tomasz
z Akwinu - stanowi jedno, nie przestaje być wieloma".
Bóg, który jest miłością i Ojcem, daje początek wszelkiej miłości i ojcostwu na ziemi. Z miłości stwarza człowieka i powołuje go do miłości. Chce, aby człowiek poczynał się, rodził i wzrastał w atmosferze miłości i w środowisku miłości. Wolą Jego jest, aby ludzie byli na świecie szczęśliwi przez wzajemną miłość, podobną do tej, jaką kochają się osoby Trójcy Świętej. I chce, by uczestniczyli w Bożej miłości. Kochająca się rodzina ludzka uwidacznia w widzialny sposób tajemnicę wewnętrznego życia Trójcy Świętej. Jest znakiem trójjedynej wspólnoty miłości Bożej, z której bierze początek wszelka społeczność ludzka.
Bóg więc ustanowił małżeństwo z miłości i w tym celu, "aby urzeczywistniać w ludziach swój plan miłości" (HV, 8). Jest to plan stwarzania i zbawiania ludzi. Bóg chce go realizować na ziemi przy współudziale małżonków.
Bóg też powołuje ludzi do małżeństwa. Życie małżeńskie i rodzinne jest szczególnie wzniosłym powołaniem Bożym, podobnie jak powołanie do kapłaństwa czy życia zakonnego. "Tam małżonkowie znajdują swoje własne powołanie" (KK, 35). Jak każde powołanie, stawia ono przed małżonkami szczególne zadania do wypełniania
w Bożej służbie. Bóg powołuje małżonków do udziału w dziele stwarzania, czyli przekazywania życia ludzkiego w miłości, i w dziele zbawiania, to jest doskonalenia wzajemnego siebie i wychowywania potomstwa na dzieci Boże.