ks. Piotr Szczur

Problematyka społeczna w późnoantycznej Antiochii

Kategoria

naukowe

Wydawnictwo KUL

Cena 41.60 zł

ISBN 978-83-7363-653-8
(gabaryt L - 2XL)
waga 1.060 kg
nr kat. Rhema 23837

Towar lub tytuł już niedostępny

Spis treści

Na podstawie nauczania homiletycznego Jana Chryzostoma

Wstęp

I. Antiochia i Kościół antiocheński - tło historyczne i środowiskowe

1. Starożytna Antiochia
a) Położenie i założenie miasta
b) Opis miasta i przedmieść
c) Rozwój miasta w czasach Jana Chryzostoma
d) Charakter miasta
e) Znaczenie miasta
- Znaczenie administracyjne
- Comes Orientis
- Consularis Syriae
- Znaczenie militarne
- Znaczenie komunikacyjne i gospodarcze
- Znaczenie kulturowe
f) Ludność
- Liczba
- Pochodzenie
- Język
- Struktura religijna ludności
- Charakterystyka Antiocheńczyków
g) Początki chrześcijaństwa
h) Pozycja w Kościele
i) Schizma antiocheńska
j) "Szkoła" Antiocheńska

2. Liturgia jako środowisko nauczania Chryzostoma
a) Miejsca głoszenia kazań
- Stary Kościół (Palaia)
- Nowy Kościół (Wielki Kościół, Złoty Kościół)
- Martyrium św. Babylasa
- Inne kościoły i martyria
b) Problemy związane z udziałem w liturgii
- Frekwencja
- Niegodne przystępowanie do Komunii świętej
- Wcześniejsze wychodzenie z Mszy św

3. Osobowość i nauczanie Chryzostoma
a) Podstawy poglądów Chryzostoma
b) Odpowiedzialność kaznodziei
c) Cel nauczania
d) Metody pedagogiczne
e) Pesymizm kaznodziei
- Brak uwagi i skupienia
- Brak gorliwości w wypełnianiu usłyszanego słowa
f) Optymizm kaznodziei

4. Słuchacze antiocheńskich kazań Chryzostoma
a) Bogaci i wykształceni
b) "Przeciętni" chrześcijanie (klasa średnia)
c) Biedni
d) Rzemieślnicy i robotnicy
e) Niewolnicy
f) Rolnicy
g) Kobiety
h) Inni słuchacze

II. Bogactwo

1. Pieniądz i bogactwo w życiu społecznym
a) Pieniądze i bogactwo samo w sobie
b) Posiadanie bogactwa
- Bogaci - ubodzy
- Bogactwo z niesprawiedliwości
- Bóg prawdziwym właścicielem dóbr (wspólnota dóbr)
- Bogactwo prawdziwe
c) Zło bogactwa
- Bogactwo niebezpieczeństwem
- Umiłowanie bogactwa zniewoleniem
- Bogactwo przyczyną cierpień i trosk
- Bogactwo wartością przemijającą
d) Obraz bogacza
- Bogacz człowiekiem zniewolonym
- Bogacz człowiekiem "biednym"
- Bogacz człowiekiem "chorym"
- Bogacz na sądzie
e) Używanie bogactwa
- Zbytek i luksus
- Dobre wykorzystanie pieniędzy

2. Chciwość
a) Krytyka chciwości
- Chciwość przeciwna naturze
- Chciwość zniewoleniem
- Chciwość chorobą
- Chciwość opanowała życie społeczne
- Chciwość a życie religijne
b) Obraz chciwca
- Chciwiec uciska ubogiego
- Chciwiec niewdzięcznikiem
- Chciwiec traci
- Chciwiec na sądzie

3. Nadużycia finansowe
a) Lichwa i lichwiarze
b) Korupcja i kupowanie urzędów
c) Wykroczenia w systemie fiskalnym
d) Kradzież i spekulacja

III. Ubóstwo

1. Istota ubóstwa
a) Ubóstwo materialne
b) Pochwała ubóstwa
c) Człowiek ubogi

2. Działalność charytatywna
a) Dobroczynność Kościoła
b) Dobroczynność prywatna
- Dobre chęci w dobroczynności
- Radość w dawaniu
- Szczególny czas dobroczynności (niedziela, post, święta)
- Cel nie uświęca środków
c) Uczynki miłosierdzia
- Gościnność
- Testamenty
- Solidarność z ubogimi i pomoc duchowa
d) Propozycja reformy socjalnej

3. Jałmużna
a) Istota jałmużny
- Jałmużna inwestycją
- 1 Jałmużna Bożym zasiewem
- 2 Powierzenie majątku Chrystusowi
- 3 "Pożyczka" dla Chrystusa
- 4 Prawdziwy skarb w niebie
- Jałmużna a praktyki chrześcijańskie
b) Obowiązek udzielania jałmużny
c) Skąpstwo przyczyną opieszałości w udzielaniu jałmużny
d) Adresaci pomocy i wielkość darowizny
e) Korzyści płynące z dobroczynności

IV. Małżeństwo i rodzina

1. Wartość małżeństwa
a) Świętość i nierozerwalność
b) Cele małżeństwa

2. Zawieranie małżeństwa
a) Wybór żony
b) Obrzęd zaślubin
c) Małżeństwo z poganinem
d) Powtórne małżeństwo

3. Życie rodzinne
a) Obowiązki stanu
- Zadania męża
- Zadania żony
b) Wychowanie dzieci
c) Zagrożenia dla życia rodzinnego
- Pożądliwe patrzenie na kobiety
- Cudzołóstwo
- Prostytucja
- Antykoncepcja i aborcja
- Homoseksualizm

4. Wdowieństwo i dziewictwo
a) Przeżywanie wdowieństwa
b) Wyższość dziewictwa nad małżeństwem

V. Praca

1. Godność pracy
a) Przykład Chrystusa-rzemieślnika i św) Pawła
b) Stosunek do pracy i robotników
c) Grupy zawodowe
- Rolnicy
- Rzemieślnicy
- Kupcy

2. Kwestia niewolnictwa
a) Pojecie "niewolnik"
- Kontekst społeczny
- Kontekst religijny
b) Przyczyny niewolnictwa
c) Status niewolników
d) Wyzwolenie

3. Sytuacja życiowa niewolników
a) Niewolnik własnością pana
b) Życie niewolników
c) Praca niewolników
d) Obrona niewolników
e) Wskazania dla niewolników
f) Wskazania dla panów

VI. Rozrywka

1. Igrzyska Olimpijskie i teatr
a) Igrzyska Olimpijskie
b) Teatr
- Obraz teatru
- Krytyka teatru
-1 Teatr źródłem zła
-2 Negatywny wpływ na życie rodzinne
-3 Negatywny wpływ na życie religijne
c) Propozycja reformy

2. Przyjęcia i uczty
a) Okazje do ucztowania
b) Obżarstwo
- Szkodliwość obżarstwa
- Post - "matką zdrowia"
c) Pijaństwo
- Skutki pijaństwa
- Obraz pijaka
- Potrzeba zachowania umiaru

3. Muzyka i postawy towarzyszące rozrywce
a) Piosenki
b) Taniec
c) Śmiech i niewłaściwe mowy

VII. Obecność innowierców w Antiochii jako problem społeczny

1. Żydzi
a) Kult żydowski
b) Świątynia Jerozolimska i synagoga
c) Obraz Żydów
- Nieprawości Żydów
- Bóg odwrócił się od Żydów
- Epitety Żydów
d) Chryzostom antysemitą?

2. Judaizanci
a) Wpływ judaizmu na chrześcijaństwo
b) Skala problemu
c) Praktyki judaistyczne
- Przestrzeganie Prawa
- Uczęszczanie do synagogi
- Świętowanie z Żydami
- Poszczenie z Żydami
- Leczenie się u Żydów
d) Charakterystyka judaizantów
e) "Leczenie" judaizantów
- Krytyka obojętność wobec judaizantów
- Napomnienia judaizantów

3. Poganie i praktyki pogańskie wśród chrześcijan
a) Wierzenia pogańskie
b) Chrześcijanie bałwochwalcami
- Wróżby i magia
- Zabobony
- Astrologia

4. Heretycy
a) Gnostycy
- Doketyzm i subordynacjonizm
- Marcjonici
- Manichejczycy
b) Arianie
- Anomejczycy
- Pneumatomachowie

Zakończenie

Bibliografia

Wykaz skrótów

Indeks dzieł autorów starożytnych

Zusammenfassung

Inhaltsverzeichnis