Konrad Kazimierz Czapliński

Skarby Katedr i Kościołów w Polsce. 500 niezwykłych dzieł sztuki ...

Do każdej przesyłki
dołączamy prezent!

Pozycja archiwalna.

Nie gwarantujemy, że zamówienie będzie mogło być zrealizowane.

Spis treści

Wstęp

* BARDO Pocysterski zespół kościelno-klasztorny Kościół pw. Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny
* CIEPLICE ZDRÓJ Zespół pokJasztorny Cystersów z kościołem pw. św. Jana Chrzciciela
* CZERWIŃSK Kościół pw. Zwiastowania Najświętszej Marii Panny
* CZĘSTOCHOWA Klasztor i kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny
* FROMBORK Bazylika katedralna pw. Najświętszej Marii Panny
* GDAŃSK Bazylika Mariacka
* GDANSK-OLIWA Bazylika katedralna pw. Trójcy Świętej
* GNIEZNO Archikatedra pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny
* GOSTYŃ Bazylika pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny
* GOSCIKOWO-PARADYŻ Pocysterski zespół klasztorny z kościołem pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny i św. Marcina
* HENRYKÓW Klasztor Księgi Henrykowskiej i kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny i św. Jana Chrzciciela
* KALWARIA ZEBRZYDOWSKA Sanktuarium Pasyjno-Maryjne Klasztor oo. Bernardynów
* KAMIENIEC ZĄBKOWICKI Kościół pocysterski pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny i św. Jakuba
* KARPACZ Świątynia Wang
* KLĘPSK Kościół pw. Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny
* KOŻUCHÓW Kościół parafialny pw. Najświętszej Marii Panny
* KRAKÓW Katedra na Wawelu pw. śś. Stanisława i Wacława
* KRZESZÓW Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny
* LĄD Zespół opacki Cystersów pw. Najświętszej Marii Panny i św. Mikołaja
* LEGNICKIE POLE Pobenedyktyńskie Opactwo pw. św. Krzyża i św. Jadwigi
* LEŻAJSK Bazylika pw. Zwiastowania Najświętszej Marii Panny i klasztor oo. Bernardynów
* ŁOWICZ Bazylika katedralna pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny
* NYSA Katedra śś. Jakuba i Agnieszki
* OBRA Zespół Pocysterski z kościołem pw. św. Jakuba
* PELPLIN Bazylika Katedralna pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny
* PŁOCK Bazylika katedralna pw. Wniebowzięcia Marii Panny Mazowieckiej
* POZNAŃ Bazylika archikatedralna pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawia
* STRZEGOM Bazylika pw.śś. Piotra i Pawia
* TARNÓW Bazylika katedralna
* TORUŃ Bazylika katedralna pw. śś. Jana Chrzciciela i Jana Ewangelisty
* TRZEBNICA Pocysterska bazylika pw. św. Jadwigi i klasztor
* WARSZAWA Bazylika archikatedralna św. Jana Chrzciciela
* WŁOCŁAWEK Bazylika katedralna pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny
* WROCŁAW Archikatedra św. Jana Chrzciciela
* WSCHOWA Zespól klasztorny Franciszkanów
* ŻAGAŃ Zespól poaugustiański z kościołem pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny
* Słownik pojęć architektonicznych

Wstęp

Sztuka sakralna powstała, zanim pojawiła się sztuka świecka. Jej dzieje sięgają najdawniejszych form - obiektów, przedmiotów magicznych, muzyki, śpiewu i tańca, jakie ludzie tworzyli dla pokonania wszelkich przeciwieństw i przebłagania sił nadprzyrodzonych. Najczęściej jednak termin sztuka sakralna jest stosowany w odniesieniu do sztuki chrześcijańskiej i dotyczy architektury kościelnej, rzeźby i malarstwa świątyń oraz muzyki i pieśni wykonywanych podczas liturgii. Wszystko jedno, o jakim okresie czy obszarze geograficznym mówimy - zawsze i wszędzie wiara była jedna z podstawowych inspiracji sztuki. Na przestrzeni dziejów powstało mnóstwo wspaniałych dzieł. Warto je poznać i zgłębić ich treści.
Zasoby sztuki sakralnej Kościoła katolickiego w Polsce, uszczuplone tragicznymi dziejami, nie są zbyt bogate i nie pozwalają na pełny przegląd przez wieki. Dokonana tu selekcja jest na pewno subiektywna. Wybór musiał być ograniczony również objętością książki, dlatego też wiele, nawet wybitnych, zabytków trzeba było z żalem pominąć, zniekształcając charakter artystycznego krajobrazu, o którym decydują nie tylko dzieła najwyższego lotu, ale i niższej rangi. Świątynie, kościoły, klasztory kapliczki i krzyże przydrożne są dla nas symbolom więzi narodowej, miejscem otuchy i schronienia w trudnych czasach, błękitnym cza-kramem... Przede wszystkim są SKARBAMI DZIEDZICTWA NARODOWEGO.
Kryterium doboru eksponatów nie były wyłącznie walory artystyczne, choć wiele dzieł sztuki reprezentuje bardzo wysoki ich poziom. Za równie istotne uznano wartości historyczne, dokumentalne, związki przedmiotów z kultem, ich znaczenie dla wyposażenia świątyni, dla funkcjonowania różnych organizacji o charakterze religijnym, związanych z Kościołem. Konsekwencja takiego założenia jest fakt, iż publikacja ukazuje nie tylko dzieła i wyroby dawne, ale również zabytki XIX-wieczne i nowsze. Różnorodność zgromadzonych przedmiotów jest z pewnością jej walorem. Prezentowane są wysokiej klasy dzieła plastyki średniowiecznej i nowożytnej, księgi liturgiczne, rękopisy i druki, często bezcenne dla społeczności lokalnej, oraz aparaty kościelne. Pośród tych ostatnich - sprzęty stanowiące urządzenie ołtarza oraz naczynia liturgiczne, będące w dużej mierze dziełami złotniczymi roboty lokalnych mistrzów- zaś paramenty stanowią niezwykłej urody, bogaty i różnorodny zbiór tkanin, haftów, koronek.
Wśród przedstawionych obiektów architektury sakralnej znajdują się m.in. rzymskokatolickie katedry, zespoły klasztorne, kościoły oraz świątynia kościoła ewangelicko-augsburskiego Wangw Karpaczu. Niektóre z nich po raz pierwszy są tak szeroko udostępnione Czytelnikom.
Nie sposób oprzeć się wrażeniu, że nawet taki pośredni sposób obcowania ze sztuką sakralna poprzez oglądanie fotografii, przeczytanie paru zdań o architekturze, o rzeźbie i malarstwie, drewnie uszlachetnionym ręką artysty - w jakiś sposób urzeka doznaniami, emocjami. Informacje o przedstawionych zabytkach mają formę zwięzłych not, obejmujących istotne dane każdego obiektu. W świecie Sztuki przez duże S można zapomnieć na chwilę o istnieniu granie. Słynni europejscy artyści, którzy tę sztukę tworzyli, też niegdyś wymieniali doświadczenia, współpracowali ze sobą, mieli wspólne spojrzenie na otaczający ich świat, podobna wrażliwość. Ich dzieła pochodziły nieraz z jednej szkoły, jednego warsztatu, pracowali pod kierunkiem tych samych mistrzów, wzajemnie się naśladowali i uzupełniali.
Do księgi trafiły skarby z prawie czterdziestu kościołów i katedr, a także obiekty z muzeów przykościelnych. Monstrancje, kunsztowne naczynia liturgiczne, przepiękne relikwiarze i krzyże ołtarzowe: w sumie ponad 1000 zabytków sztuki sakralnej. Przedstawiono miejscowości i obiekty sakralne będące skupiskami bezcennych dzieł, często wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Zaznaczono też pojedyncze ważne obiekty zabytkowe. Sztuka sakralna nie może być oderwana od kontekstu religijnego. Bywa czasem tak, że kiedy turysta zwiedza kolejną świątynię, choćby najpiękniejszą, zaczyna odczuwać nadmiar wrażeń. Chciałbym, by Czytelnik, oglądając kolejne strony tego albumu jako wirtualny turysta, zamknął książkę jako pielgrzym.
Wszystkich, którzy uczestniczyli w7 tworzeniu tego albumu, będę wspominał z wielką satysfakcją. Szczególne podziękowania przekazuję księżom kustoszom za okazanie dobrej woli i pomocy przy gromadzeniu materiałów fotograficznych i tekstowych. Przy technicznym kształtowaniu wizerunku tej książki współpracował ze mną Pan Jerzy Kuśmierz. Odszedł nie w porę, a ja żałuję bardzo, że nie stworzymy kolejnych.

Konrad Kazimierz Czapliński