ks. Piotr Skarga

Żywoty świętych polskich

Do każdej przesyłki
dołączamy prezent!

Nakład wyczerpany!

Notka

Piotr Skarga urodził się w 1536 roku w Grójcu. W latach 1552-1555 kształcił się w Akademii Krakowskiej, w której uzyskał stopień bakałarza. Po studiach przez dwa lata prowadził szkołę przy kolegiacie św. Jana w Warszawie, jako wychowawca syna kasztelana krakowskiego Jędrzeja Tęczyńskiego przebywał w Wiedniu na dworze Ferdynanda L W 1564 roku Skarga przyjmuje święcenia kapłańskie we Lwowie i zostaje mianowany kanonikiem, a wnet kanclerzem kapituły. Już wtedy ujawnia się jego niepospolity talent kaznodziejski. Skarga dochodzi do przekonania, że najwięcej będzie mógł zdziałać w szeregach Towarzystwa Jezusowego. W 1569 roku rozpoczyna dwuletni nowicjat u jezuitów w Rzymie. W 1573 roku przełożeni kierują go do Wilna. Jest tu kaznodzieją, angażuje się w polemiki z innowiercami; działa na rzecz zjednoczenia ruskiej Cerkwi prawosławnej z Kościołem katolickim, zostaje też pierwszym rektorem Akademii Wileńskiej. W Wilnie także pisze Żywoty świętych (I wyd. Wilno 1579), które cieszyły się szczególną poczyt-nością, a tym samym oddziaływały znacząco na kulturę i duchowość całych pokoleń Polaków. W 1584 roku Skarga przybywa do Krakowa i zostaje superiorem domu przy kościele św. Barbary. Tak jak w Wilnie, głosi kazania i pisze. W 1588 roku zostaje powołany przez króla Zygmunta Wazę na kaznodzieję nadwornego i pozostaje nim do 1612 r. Z tym okresem jego działalności wiąże się powstanie Kazań sejmowych, które ukazały się jako dodatek do drugiego wydania Kazań na niedziele i święta (Kraków 1597). Zmarł w Krakowie 27 września 1612 r., pochowano go w podziemiach kościoła św. Piotra i Pawła.

Spis treści

Słowo wstępne (Mieczysław Bednarz S/j
Nota wydawnicza (Joanna Duska i Anna Karasiowa)
Icones et miracula sanctorum Poloniae (Maciej Bóbr)
Żywoty świętych Polskich
Żywot świętego Kazimierza
Żywot świętego Wojciecha
Żywot świętego Floriana
Żywot świętego Stanisława Biskupa
Żywot świętego Andrzeja Świerada
Żywot błogosławionej Kingi
Żywot świętego Jacka
Żywot świętego Stanisława Kostki
Żywot świętego Wacława
Żywot świętej Jadwigi Śląskiej
Żywot świętego Jana Kantego
Żywot błogosławionej Salomei
Objaśnienia
Słownik wyrazów staropolskich
Spis ilustracji
Spis treści

Wstęp

(...)
Ignacjańskie hasło "służyć Bogu i duszom" zapadło głęboko w serce ks. Piotra Skargi w nowicjacie u św, Andrzeja na Kwirynale. Zapragnął być i był przez całe swoje życie zakonne sługą Bożego Słowa.
Najpierw Słowa Wcielonego - Jezusa Chrystusa, głosząc Jego ewangelię i broniąc jej przed wypaczeniami, sprawując Jego Ofiarę i rozdając Jego Ciało duszom spragnionym. Służyć Jezusowi Chrystusowi pod sztandarem krzyża w Jego Kościele na polskiej ziemi, w polskiej mowie - oto w wielkim streszczeniu całe pracowite życie ks. Piotra Skargi.
Skarga wiedział, że Słowo Wcielone objawia się i mówi do nas w swoich świętych, którzy z Niego, z Jego pełni, czerpią łaskę świętości. Skarga był sługą sług Bożych - świętych Pańskich. Pisząc ich Żywoty czuł się ich pokornym bratem, służką, głosicielem świętości Jezusowej w nich - objawionej światu spragnionemu świętości. Żywoty Świętych Pańskich to owoc tej miłości i pracy służebnej, zrodzony z gorącego pragnienia, by ukazując przykłady świętości "pomagać duszom" do wstępowania w ślady świętych - dla większej chwały Boga, dla większego dobra Kościoła Chrystusowego i Ojczyzny, dla pożytku dusz, aby dobro było powszechne i promieniowało i było coraz większe. Ten cel przyświecał Skardze przy pisaniu Żywotów. Nie miał żadnego innego celu.
Ale Skarga był także (czy w pełni świadomie?) sługą słowa polskiego, sługą mowy polskiej.

Fragment tekstu

(...)
Był rodzaju przezacnego, ojca miał Jana Kostkę z Rostkowa, kasztelana zakrocimskiego, a matkę Małgorzatę Kryską z Drobnina, domy oba wysokiego szlachectwa i sławy. Urodził się w Rostkowie, starodawnej ojczyźnie przodków swoich, w zakrocimskim powiecie, roku Pańskiego 1550. Od dzieciństwa podrastając, wziętej ze chrztu świętego niewinności dochowywał, strzegąc się grzechu każdego, i kwiatu czystości dziewiczej nie utracił, i od grzechu śmiertelnego z łaski Bożej wolnym zostawał. Już go był dary swymi wielkimi Pan Bóg od młodości okrasił i umiłował, wlewając w naczynie piękne, cnoty wysokie i duchowieństwa nabożnego pełne. Naonczas, gdy luterskie heretyctwo i tu w Polszcze się zajmowało, cesarz Ferdinandus [2] Collegium Societatis lesu w Wiedniu fundowawszy i dom też na szlacheckie dzieci [3], aby od złego wychowania i heretyckiej nauki obronę miały, zbudował, w którym by spoinie żyjąc pod uczonymi i pobożnymi nauczycielmi, w rozum dobry i nauki, i w nabożeństwo katolickie zaprawowane były. Tam Jan Kostka dwu synów swoich, Pawła starszego [4] i tego Stanisława młodszego, który już miał lat piętnaście, na naukę wysłał i do tegoż domu przyjęci byli, w którym niedługo przemieszkali. Bo syn Ferdynanda cesarza, Maksymilijan [5], wstąpiwszy na państwo, on dom odjął roku Pańskiego 1565 i musieli drudzy studenci do gospod się heretyckich udawać. Co się też i onym dwiema bratom Kostkom przydało. (...)

Strona redakcyjna

Przygotowanie tekstu
JOANNA DUSKA
ANNA KARASIOWA

Słowo wstępne
MIECZYSŁAW BEDNARZ SI

Wpiowadzenie do ilustracji
MACIEJ BÓBR

Objaśnienia
JÓZEF ŻUKOWICZ SI
RYSZARD DUDEK

Reprodukcja rycin
ZBIGNIEW KOS
RYSZARD KUBICZEK
LILIANA KOZŁOWSKA-PYTEL

Opracowanie graficzne
BARBARA SZCZERBIŃSKA

Redaktor książki
JÓZEF ŻUKOWICZ SI

Reprint wykonało Wydawnictwo WAM w 2000 roku

Druk i oprawa:
Drukarnia Wydawnictwa WAM 31-501 Kraków,
ul. Kopernika 26

ISBN 83-85032-18-5
Kuria Metropolitalna w Krakowie,
L. 423/86, dnia 18 lutego 1986.
IMPRIMATUR,
Jan Pietraszko, wik gen.,
ks Jan Dyduch, kanclerz