Duchowość średniowiecza - Historia Duchowości tom IV
Calati, Gregoire, Blasucci
fragment tekstu:
ROZDZIAŁ l
Średniowieczna ewangelizacja: nowe ludy
1. Nowe na gruzach starego
Koniec mitu Rzymu otwiera Kościół na nowe ludy Grzegorz rozpoczyna prawdziwie nowy okres w historii Kościoła zachodniego: ewangelizację. Dla Ojców przed Grzegorzem problem przedstawiał się w sposób raczej ogólny. Glob, świat kończył się na Mieście, na Rzymie i rzymskim imperium. Podróże apostoła Pawła sięgnęły do krańców ziemi, do legendarnych słupów Herkulesa, przez podróż do Hiszpanii ogarnęły znany wówczas świat; naprawdę można się było pochwalić, że głos apostolski dotarł do krańców ziemi.
Ich gtos się rozszedł po całej ziemi, ich sława aż po krańce świata (Ps 19,5) - tak śpiewała liturgia rzymska o apostołach. Ale koniec Rzymu, tak realistycznie przez Grzegorza opisany, budzący też duży niepokój, oraz spotkanie z nowymi ludami stwarzały różne problemy przede wszystkim dla samego Grzegorza jako pasterza. W tym bardzo żywo odzwierciedlało się przejście od dawnej polis do nowych ludów.
Wskutek dochodzących wiadomości o rzeziach dokonywanych przez Longobardów Grzegorz nie miał odwagi kończyć swych wy-
kładów duchowych z Ezechiela do rzymskiego ludu. Ale pouczony przez słowo Boże, jest także świadkiem wiary i nadziei dla nowego świata, który się przed nim zarysował. Legenda, którą nam przekazał Będą, mówi o przypadkowym spotkaniu między Grzegorzem a młodymi niewolnikami angielskimi na rynku w Rzymie. "To są Anglicy - owe anioły - przez swe szlachetne rysy twarzy". Grzegorz, jeszcze zanim został papieżem, powziął zamiar ewangelizacji tego ludu: a nawet, według Legendy, gotów był osobiście udać się do Anglii, ale papież Pelagiusz sprzeciwił się temu. Gdy został papieżem, wysunął na pierwsze miejsce zamiar ewangelizacji tej ziemi, która nawet Rzymowi wymknęła się spod władzy. Jego relacja o nawróceniu Anglików to samo tchnienie żywej duchowości: "Ta Brytania, która nie umiała się wyrażać inaczej jak tylko po barbarzyńsku, teraz oto rozbrzmiewa hebrajskim «alleluja»". Grzegorz pierwszy będzie Pismo Święte odczytywał także dla tych nowych członków Kościoła. Dzięki niemu rozkwitnie ta duchowość anglo--germańska, która wypełni najpiękniejsze stronice średniowiecznej duchowości.
2. Biblia - komentarze biblijne
Odkąd o. Henri de Lubac przez swoją mistrzowską Średniowieczną egzegezę-cztery znaczenia Pisma Świętego (1959) odkrył doniosłe znaczenie chrześcijańskiego średniowiecza, nie można pomijać tego dzieła, ważnego dla teologii w ogóle, jeszcze ważniejszego dla ekle-zjologii, ale najważniejszego dla historii duchowości. W pewnym moim odczycie na spotkaniu zakonników w 1958 roku, pod tytułem (...)