(...)
ROLA KAPŁANA W KATECHEZIE W HOLANDII
Ks. JAN VAN DER VLOET - dyrektor Narodowego Biura Katechetycznego
Wydaje się, że Holandia zajmuje pierwsze miejsce na liście najbardziej zlaicyzowanych krajów świata. Jednak sytuacja w tym kraju może być postrzegana jako typowa dla sytuacji w Europie Północno-Zachodniej. 1/3 ludności deklaruje się jako katolicka, ale udział tej grupy w życiu kościelnym i jej utożsamianie się z wiarą katolicką są słabe. Istnieją duże różnice między południem, mającym tradycję katolicką, a centrum i północą, gdzie katolicy stanowią mniejszość. W diecezji Groningen można nawet mówić o diasporze.
Pomimo ogromnej sekularyzacji i masowej obojętności religijnej, w ostatnich latach można zaobserwować jednak ruch ponownego odkrywania znaczenia wartości, także w polityce. Jest niezwykle ważne, aby Kościół rozwijał katechizację faktycznie odpowiadającą temu nowemu zapotrzebowaniu i równocześnie pokazywał, że wartości mogą istnieć tylko wtedy, gdy opierają się na duchowości.
W tym krótkim wstępie starałem się pokazać, że katechizacja w Holandii znajduje się w krytycznym położeniu. Jaka jest rola kapłana w tej nowej sytuacji?
We wszystkich diecezjach misja katechetyczna stanowi integralną część misji proboszcza w parafii lub w innym okręgu. Według Katolickiego Urzędu Statystycznego, kapłani poświęcają na katechizację 11% swojego czasu (obok 34% poświęconych na sprawowanie liturgii). Kapłani zajmują się głównie katechezą parafialną. W nauczaniu religii kapłan zawsze pozostaje mniej widoczny, z wyjątkiem diecezji Roermond na południu i diecezji Groningen na północy, w których kapłani uczą jeszcze religii w szkołach podstawowych. Ta praktyka zanika w innych diecezjach i staje się coraz trudniejsza na południu.
Domeną kapłanów pozostaje katecheza sakramentalna. Jest prawdą, że współpracują z katechetami wolontariusze, mający niekiedy przygotowanie do uczenia tego przedmiotu. Są oni zawsze gotowi do przyjęcia odpowiedzialności. Stosunkowo nowym typem katechezy jest katecheza dla dzieci podczas niedzielnej mszy św. Katecheza dla dorosłych, a niekiedy także katecheza chrzcielna i przedmałżeńska nie są już powierzane kapłanom. Za organizację tego rodzaju katechez są odpowiedzialni animatorzy parafialni lub służby diecezjalne.
Kapłani popierają katechezę, ale poświęcają jej mało czasu. Na ogół pragnienie podjęcia nowych inicjatyw zostaje zahamowane przez brak czasu. Brak specjalistycznej kadry i wolontariuszy sprawia, że kapłani są zmuszeni do przeprowadzenia katechezy związanej z I komunią św. i bierzmowaniem. Jak już powiedziałem, katecheza dla dorosłych stanowi raczej niewielką część ich misji. Należy przy tym dodać, że niektórzy kapłani zachęcają świeckich i stałych współpracowników do przygotowywania planów katechetycznych dla dorosłych. Kapłani i ich współpracownicy zastanawiają się przede wszystkim nad tym, jak przerwać obojętność społeczeństwa holenderskiego, które uległo skrajnej laicyzacji.