(...)
DRAMAT DOBREGO ŻYCIA
Dlaczego koniecznie muszę pisać? Chcę żyć. Doczekałem już siwych włosów, śmierć już przed nosem, a zupełnie nie nauczyłem się żyć. Spójrzcie na chłopa: on umie żyć, umie pracować, znosić nieszczęścia, umierać umie. A ja nie umiem. Muszę się tego nauczyć.
Lew Tołstoj
Cale życie Lwa Tołstoja było dramatycznym przechodzeniem od tworzenia doskonałych dzieł sztuki do tworzenia doskonałego życia.
Mikołaj Bierdiajew
1.
Jeżeli wierzyć Tołstojowskiej Spowiedzi, wszystko zaczęło się od pytania: po co żyję? Można oczywiście żyć, przeczuwając, że istnieje pozytywna odpowiedź, tak też żył autor Wojny i pokoju do pewnego momentu. Kiedy jednak pytanie zostanie postawione, gdy stanie się kwestią tak praktyczną jak pytanie: "co mam robić?", w sposób bezwzględny domaga się odpowiedzi. Pięćdziesięcioletni Lew Tołstoj był już uznawany za klasyka rosyjskiej literatury. Cieszył się powodzeniem osobistym i artystycznym, sławą i majątkiem. Pracował nad Anną Kareniną, dziełem, które przypieczętuje jego pośmiertne literackie życie. I jak wyznawał, pytanie "po co" doprowadziło go na pogranicze samobójstwa.