(...)
Izrael - symbol trudnej wiary
Wiara biblijna, nie ujmując niczego jej wymiarowi osobistemu, jest przede wszystkim wiarą wspólnotową, wiarą ludu. Pierwszym podmiotem wiary jest naród żydowski. Postacie, które ukażemy w tej książce, są szczególnym, bardzo mocnym wyrazem wiary narodu i do niej wciąż odsyłają. Będąc o tym przekonany, uważam za słuszne rozpoczęcie od opisu zarówno ogólnego, jak też wyodrębniającego pewne akcenty wiary ludu izraelskiego.
"Ja jestem Pan, Bóg twój"
Gdy zadajemy pytanie dotyczące treści wiary, Izrael odpowiada przeważnie za pomocą opowiadań i zdań informacyjnych. Mówiąc o Bogu, nie wylicza Jego atrybutów, ani tym bardziej nie opracowuje szczególnych definicji doktrynalnych na Jego temat, ale opowiada o tym, jak działał On w historii narodu. Izrael jest przekonany, że Bóg jest obecny w jego historii, działa w niej i poprzez nią się objawia, tutaj się Go poznaje i spotyka. Człowiekiem wierzącym jest ten, kto potrafi dostrzec w historii i w życiu "cuda" zdziałane przez Pana.
Od samego początku lud Izraela starał się streścić swoją wiarę za pomocą zwięzłych, czasem króciutkich, czasem znów bardziej rozbudowanych, ale zawsze bardzo precyzyjnych formuł, bogatych teologicznie i pełnych entuzjazmu. Pierwotne środowisko, w którym zrodziły się te formuły, to prawdopodobnie religia kolektywna i kult.
Wszystkie te formuły wiary stawiają w centrum wydarzenie Wyjścia z Egiptu, przynależność narodu do swojego Boga i odrzucenie wszystkich innych bogów. Oto kilka przykładów. Już w zwycięskiej pieśni dziękczynnej w 15 rozdziale Księgi Wyjścia - w starożytnym hymnie, prawdopodobnie jednym z najstarszych w całej Biblii, godnym podziwu z powodu jego bogactwa i struktury literackiej - znajdujemy zawołanie, które można uznać za króciutkie, a jednak kompletne streszczenie, syntezę wiary narodu: Pan jest moją mocą i źrodłem Męstwa! Jemu zawdzięczam moje ocalenie (15,2).
(...)