Prawda wiary chrześcijańskiej Summa contra gentiles t.1 (opr.miękka)
św. Tomasz z Akwinu
fragment tekstu:
(...)
Rozdział I
NAWIĄZANIE DO TEGO, CO POWIEDZIELIŚMY DO TEJ PORY
Rozmyślam o wszystkich Twych dziełach,
rozważam dzieło rąk Twoich
Psalm 143, [5]
Doskonałe poznanie jakiejś rzeczy można mieć tylko wtedy, gdy się poznaje jej działanie. Ze sposobu bowiem i gatunku działania ocenia się miarę i jakość jego mocy. Moc zaś ukazuje naturę rzeczy, gdyż każda rzecz zdolna jest działać zgodnie z naturą, jaka w rzeczywistości przypadła jej w udziale.
Dwojakiego zaś rodzaju jest działanie rzeczy, jak uczy Filozof w IX księdze Metafizyki. Pierwsze to to, które pozostaje w samym działającym i jest jego doskonałością, jak na przykład odczuwanie, poznawanie umysłowe i chcenie, a drugie - które przechodzi na rzecz zewnętrzną w stosunku do działającego i jest doskonałością tego, co przez to działanie powstaje, jak na przykład ogrzewanie, cięcie, budowanie.
Każde z powyższych działań przysługuje Bogu. Pierwsze mianowicie - ponieważ Bóg poznaje umysłowo, chce, raduje się i kocha, drugie - dlatego że powołuje rzeczy do istnienia, zachowuje je i nimi rządzi.