(...)
ZAMIAST WSTĘPU
O SPRZECZNOŚCIACH W MOJEJ MYŚLI
Zacząwszy pisać tę książkę spojrzałem wstecz i pojawiła się potrzeba wyjaśnienia sobie samemu i innym mojej drogi intelektualnej i duchowej, zrozumienia pozornych sprzeczności mojej myśli w ciągu mego życia. Książka dotyczy niewoli i wyzwolenia człowieka, w wielu swych fragmentach odnosi się do filozofii społeczeństwa, ale zawarłem w niej mój integralny światopogląd filozoficzny, którego osnowę stanowi filozofia personalistyczna. Jest to owoc długiej drogi filozoficznego poszukiwania prawdy, długiej walki o przewartościowanie wartości. W moim istnieniu filozoficznym nie pragnąłem jedynie poznać świat, ale pragnieniu poznania zawsze towarzyszyło pragnienie zmienienia świata. Nie tylko myślą, ale także intuicją zawsze odrzucałem stwierdzenie, że dany nam świat jest stałą i ostateczną rzeczywistością. W jakim stopniu myśli tej książki są wierne moim poglądom, wyrażonym w poprzednich książkach? W jakim sensie istnieje rozwój myśli? Czy rozwój ten jest nieustannym procesem, czy też są w nim przerwy i przejścia przez kryzysy oraz autonegację? W jakim sensie istnieje rozwój mojej myśli i jakie następowały w nim zmiany? Są filozofowie, którzy od razu dochodzą do systemu, któremu pozostają wierni przez całe życie. Są filozofowie, którzy oddają w swojej filozofii walki ducha i w myśli których można ujawnić różne etapy. W burzliwych epokach historycznych, epokach przełomów duchowych, filozof, który me jest tylko "myślicielem gabinetowym", człowiekiem książki, me może nie uczestniczyć w walce duchowej. Nigdy nie byłem filozofem typu akademickiego i nigdy nie pragnąłem, żeby filozofia była abstrakcyjną i daleką od życia. Chociaż zawsze dużo czytałem, to jednak źródła mojej filozofii me wywodzą się z książek. Nigdy też nie mogłem zrozumieć jakiejkolwiek książki inaczej, jak przez konfrontowanie jej z przeżytym przeze mnie doświadczeniem. Sądzę zresztą, że autentyczna filozofia zawsze była walką.(...)