Jak wnioskuję z dużego oddźwięku, od czasu ukazania się pierwszej części Sztuki rozmawiania, zainteresowanie psychologią komunikacji poważnie wzrosło. Dochodzi do głosu także pragnienie wprowadzenia jej w kanon "przedmiotów obowiązkowych" - zarówno w przedsiębiorstwach, jak w szkołach, na uczelniach i na wszelkiego rodzaju kursach doskonalenia zawodowego. Jednocześnie dyskusje z uczestnikami kursów, z kobietami i mężczyznami, przedstawicielami rozmaitych grup zawodowych otworzyły mi oczy na to, jak bardzo różnimy się między sobą stylem "porozumiewania się" i tworzenia więzi, i że każdy z nas w rozwoju osobowym potrzebuje innych bodźców. Zacząłem się zastanawiać, czy przypadkiem nie zalecaliśmy "właściwych" rzeczy "niewłaściwym" ludziom.
Niniejszy tom bierze "na muszkę" właśnie te różnice, podczas gdy tom pierwszy, nie tracąc nic z aktualności, nadal zawiera ogólne podstawy. Zakładając, że tom drugi (dla zaawansowanych) może być czytany niezależnie od tomu pierwszego, w rozdziale drugim zamieściłem krótkie przypomnienie "kwadratowego" modelu komunikacji międzyosobowej, co obeznany z tematem czytelnik może opuścić lub potraktować jako "powtórkę".
"Próbą generalną" tej książki był przeprowadzony na uniwersytecie w Hamburgu (od 1984 do 1988) cykl wykładów pod hasłem "Komunikacja a osobowość" (Kommunikation und Personlichkeit). Odpowiedzią słuchaczy było ponad sto opisów ich własnych doświadczeń. Stąd oraz z niektórych z ich prac badawczych pochodzi sporo autentycznego materiału empirycznego, który znalazł się w tej książce.
W trudnym przekładzie pojęć naukowych na codzienny i zrozumiały język, bez zbytnich wpadek, poważnie wspierała mnie Annette Borner. Treściowo ta książka dojrzewała pod okiem mojej żony Ingrid, której zawdzięczam fachowe spostrzeżenia oraz wsparcie równoważone krytyką. Maszynopis przejrzały Claudia Worpel i jak zwykle Ingrid GroBner - wszystkim serdeczne w tym miejscu dziękuję!