WPROWADZENIE
Od 1963 r. historycy Kościoła z całej Polski, z wszystkich ośrodków akademickich i seminaryjnych spotykają się na dorocznych, dwudniowych sesjach. Ich osnową są obrady i dyskusje na wcześniej ustalony temat dotyczący wybranego zagadnienia z dziejów Kościoła w Polsce i jego kultury. Przygotowane z olbrzymim nakładem pracy referaty, z wykorzystaniem zazwyczaj nowych źródeł, a później - wskutek dopowiedzeń, dyskusji i polemik - odpowiednio przeredagowane i uzupełnione, albo ginęły w trudno dostępnych czasopismach, albo - co było zjawiskiem zgoła częstszym, dyktowanym kłopotami wydawniczymi - w ogóle nie były publikowane. Nie trzeba dodawać, że straty historiografii kościelnej, wynikające z takich uwarunkowań, były niemałe. Chcąc zatem w jakiś sposób zaradzić tym problemom, a tym samym udostępnić szerszemu odbiorcy, głównie osobom zainteresowanym przeszłością Kościoła w Polsce i jego misją w kontekście społeczno-politycznym, pragniemy zainicjować wydawnictwo seryjne pod ogólnym tytułem Kościół w Polsce. Dzieje i kultura. Na każdy tom, wydawany w cyklu rocznym, będą składały się materiały prezentujące wąski wycinek niezmiernie bogatej przeszłości kościelnej, z wyraźnym priorytetem dla tematów dotąd mało przebadanych, kontrowersyjnych, bądź celowo pomijanych. Właśnie taka koncepcja w powiązaniu z szeroką specjalizacją i doświadczeniem naukowo-badawczym historyków różnych ośrodków oraz lepszą możliwością docierania do wciąż nowych albo mało znanych źródeł wydaje się być gwarantem dogłębnych i komplementarnych ujęć syntetyczno-monograficznych.(...)