(...)
1. BENEDYKTYŃSKIE SANKTUARIA MARYJNE
W Polsce przedrozbiorowej istniało 9 opactw benedyktyńskich (6 w Koronie: Lubin, Mogilno, Płock, Sieciechów, Święty Krzyż i Tynieć, oraz 3 w Wielkim Księstwie Litewskim: Horodyszcze, Nieśwież i Stare Troki), którym podlegały jeszcze prepozytury i parafie, obsługiwane przez benedyktynów. Kilka kościołów opackich (Lubin Sieciechów, Sierpc i Stare Troki) nosiło wezwanie Matki Bożej W wielu kościołach opackich i parafialnych, w których benedyktyni prowadzili duszpasterstwo (Cichowo, Dalewo, Jeżewo, Lubin, Stary Gostyń, Siemiowo, Tyniec, Tuchów, Wąwolnica i inne) istniały kaplice obrazy czy figury Matki Bożej słynące łaskami "voce populi". Z tych ośrodków na szczególne wyróżnienie zasługuje 5 benedyktyńskich sanktuariów maryjnych: Górka Duchowna w archidiecezji poznańskiej, Sierpc w diecezji płockiej, Staniątki w metropolii krakowskiej, Tuchów w diecezji tarnowskiej i Wąwolnica w archidiecezji lubelskiej.
Sanktuarium Matki Bożej Pocieszenia w Górce Duchownej
Górka Duchowna należała do opactwa benedyktyńskiego w Lubiniu już od XI w. Według miejscowej tradycji w XII w. odbyła się tu bitwa, podczas której miało zginąć wielu wojów. Pochowano ich we wspólnej mogile na niewielkim wzgórzu i w kilkanaście lat później benedyktyni lubińscy wystawili tam drewnianą kaplicę. Tutejszą parafię erygowano na przełomie XIII/XIV w. i od początku duszpasterstwo sprawowali benedyktyni. Około 1420 r. na miejscu drewnianej kaplicy stanął kościół murowany pw. Michała Archanioła z fundacji Piotra Dunina. W XV i XVI w. już Górka Duchowna stała się miejscem pielgrzymkowym. Po pożarze w 1691 r. kościoła pochodzącego z XV w. stanął w 1700 r. nowy kościół parafialny. Duszpasterzem, który szczególnie przyczynił się do rozwoju kultu maryjnego w tej parafii był profes lubiński o. Augustyn Ganowicz, proboszcz w latach 1746-1785.Dzięki jego staraniom oficjał poznański bp J. Pawłowski powołał komisję, która zebrała się w Górce Duchownej 17 sierpnia 1757 r. Jej działalność, trwającą 2 tygodnie, zapowiedziano wcześniej z ambon sąsiednich kościołów. Komisja po przesłuchaniu świadków różnych stanów obojga płci wydała orzeczenie o cudowności obrazu Matki Bożej w tutejszym kościele. Orzeczenie komisji potwierdził 22 V 1758 r. bp J. Pawłowski. Stwierdzone łaski lotvczyły najczęściej uzdrowień, ale źródła notują także inne łaski, jak ocalenie domu od pożaru, a nawet odnalezienie krowy3. Do rozwinięcia czci Matki Bożej przyczyniło się założenie przez o. A. Ganowicza w tutejszym kościele Bractwa Matki Bożej Pocieszenia oraz przyznanie przez Stolicę Apostolska temu bractwu odpustu, który można było uzyskać w czasie oktawy święta Matki Bożej Pocieszenia oraz przez 3 dni Zielonych Świąt. Z czasem przybyły jeszcze inne dni odpustowe i ustalił się porządek nabożeństw.(...)