Dzieła. Święty Jan od Krzyża Doktor Kościoła (książka)
o. Bernard Smyrak OCD (przeł.)
wstęp:
(...)
Doktryna katolicka jest próbą ujęcia całej rzeczywistości. Pełnię swą zawdzięcza temu, że jest udziałem w wiedzy samego Boga,
o której autor natchniony mówi, że "dosięga od końca aż do końca mocno i urządza wszystko łagodnie". Rzeczywistości przyrodzone
i nadprzyrodzone, jakkolwiek należą do dwóch odrębnych porządków, łączą się jednak organicznie w jednym podmiocie, człowieku, jako istocie stworzonej, lecz podniesionej do uczestnictwa w życiu wewnętrznym Boga. Osobowość ludzka nie tylko nie zostaje w niczym uszczuplona, lecz przeciwnie, zostaje postawiona wobec nieograniczonych możliwości ubogacenia swego życia.
Stąd to pochodzi, że pozorne krańcowości, natura i łaska, duch i materia, czas i wieczność, życie indywidualne i społeczne, kultura doczesna i świętość widziane są i przeżywane w katolicyzmie nie jako przeciwieństwa, tym mniej jako wrogie sobie siły, lecz jako niezbędne dopełnienia osobowości człowieka. Powyższa intymna więź powoduje, że to, co jest wielkie w katolicyzmie, wyrasta z płaszczyzny najbardziej szerokiej, skutkami zaś zatacza kręgi jak najbardziej uniwersalne w czasie i przestrzeni. Wszystko we wszechświecie zmierza ku osobie, osobowość wszystko łączy i z kolei na wszystko promieniuje. Im więcej wartości wchłonęła w siebie osobowość, tym szersze jest jej promieniowanie.
Powyższe łączenie się wartości i najpełniejszy rozkwit osobowości dokonuje się w chrześcijańskiej mistyce, w której natura i łaska, działanie człowieka najbardziej intensywne i działanie Boga również najbardziej skuteczne, kultura i świętość, indywidualizm i zmysł społeczny schodzą się w najdoskonalszą harmonię. Świętość ujawniającą się czy to w przeżyciach mistyka, czy to w działalności apostoła, czy wreszcie w szarym życiu oddanego całą duszą Bogu chrześcijanina wśród świata, nie jest skutkiem jakiegoś jednostronnego rozwoju osobowości, lecz jest wynikiem zestroju całego szeregu przyczyn i warunków.(...)