WARTOŚĆ OSOBY LUDZKIEJ W DOŚWIADCZENIU JEAN VANIER
Niezwykle szybki rozwój wiedzy, nauki i techniki zaowocował nowymi, dotychczas niedostępnymi możliwościami wpływania na życie i organizm człowieka na wszystkich eta pach jego istnienia i sprawił, że kwestia jego biologicznego początku i końca stała się przedmiotem burzliwych dyskusji niepokojących spekulacji, eksperymentów medycznych, a nawet budzących niepokój rozwiązań prawnych i społecznych We wspomnianych dyskusjach i działaniach niejednokrotnie na nowo podejmuje się próby odczytania i formułowania istoty i wartości ludzkiego życia. Szczególny wkład w zrozumienie, pogłębienie i tym samym obronę wartości i godności ludzkiego życia ma założyciel wspólnot "Arka" i "Wiara i Światło" - Jean Vanier.
Doświadczenie i myśl Jean Vanier należą do najgłębszych doświadczeń i refleksji na temat człowieka i człowieczeństwa w XX wieku. Na pozór nie mówi i nie tworzy on nic nowego, poza tym, że odkrywa wartość osób odrzuconych i naznaczonych piętnem nieszczęścia i cierpienia, że na nowo odkrywa sens, znaczenie i wymiary życia wspólnotowego. Mimo to refleksja J. Vanier doskonale mieści w sobie najodleglejsze horyzonty myśli filozoficznej i teologicznej, odkryć naukowych, w tym także z zakresu medycyny i genetyki czy tez działań i programów polityków. Jest ona ich nieodłącznym tłem, komentarzem, diagnozą, odpowiedzią, czasem także wskazówką, nie zawsze dobrze rozumianą.
Jakie są najważniejsze elementy vanierowskiej antropologii, co sprawiło, że Jan Paweł II skierował m.in. do przedstawicieli "Arki" i "Wiary i Światła" wezwanie, by wprowadzili Kościół w trzecie tysiąclecie?
Najważniejszym dla J. Vanier wymiarem człowieka oraz pojęciem definiującym jego człowieczeństwo jest komunia oraz zdolność do nawiązywania więzi. W ślad za Zygmuntem Freudem Jean Vanier zrozumiał, jakie znaczenie dla tożsamości życia człowieka - a także dla całych społeczeństw - mają więzi z okresu wczesnego dzieciństwa. Szczególne znaczenie tu więź między matką a dzieckiem, którą Vanier rozumiał jednak inaczej niż Freud: "Uważam, że Freud zaciemnił nasze rozumienie więzi między matką i dzieckiem. Wydaje mi się, że stracił on zrozumienie tej tak prostej i ważnej więzi, jaka między nimi istnieje. Dziecko nie jest istotą egoistyczną, ale istotą kruchą i słabą. Więź z matką napełnia go pokojem, miłością, komunią".
Ta właśnie komunia jest podstawowym i najgłębszym wymiarem życia człowieka i jest mu ona niezbędna, niezależnie od poziomu intelektualnego czy statusu społecznego. Jest ona źródłem życia, źródłem siły, nadziei, wiary w siebie, poczucia własnej tożsamości. Człowiek może żyć nią najpełniej wtedy, gdy jest słaby i bezbronny, kiedy niewiele może z siebie dać innym i skazany jest na przyjmowanie jej od innych: w okresie wczesnego dzieciństwa i w okresie późnej starości. Te dwa stany słabości obejmują jak klamra jego życie. Towarzyszą jego przyjściu na świat i odejściu z tego świata. Tak jakby Stwórca chciał zaznaczyć, że nie przychodzimy tu i nie odchodzimy stąd dzięki sobie samym, o własnych siłach.
Problem komunii jest dla J. Vanier zagadnieniem fundamentalnym w wymiarze osobowym jak i społecznym. Komunia i zaufanie są dla J. Vanier najistotniejszymi podstawami psychologii człowieka i porządku społecznego. Są fundamentem wszelkiego autentycznego wzrostu i rozwoju, dotykają tego, co najgłębsze w istocie ludzkiej. Określają także strukturę i egzystencję jego bytu od pierwszych po ostatnie chwile życia.