Ars Celebrandi. Materiały z sympozjum liturgicznego w USKW (2.04.2003)
ks. B. Nadolski TChr (red.)
fragment tekstu:
(...)
Ks. Helmut J. Sobeczko
LITURGIA JAKO ARS CELEBRANDI
W liturgii najważniejsza jest niewidzialna, nadprzyrodzona rzeczywistość zbawcza, ukryta pod osłoną widzialnych znaków, którą jest uobecniające się mocą Ducha Świętego zbawcze Misterium Chrystusa, co wyraźnie stwierdza ostatni Sobór Watykański: W liturgii "przez znaki dostrzegalne wyraża się i w sposób właściwy dla poszczególnych znaków dokonuje uświęcenie człowieka, a Mistyczne Ciało Jezusa Chrystusa, to jest Głowa ze swymi członkami, sprawuje pełny kult publiczny. Dlatego każda celebracja liturgiczna jako działanie Chrystusa-Kapłana i Jego Ciała, czyli Kościoła, jest czynnością w najwyższym stopniu świętą" (KL 7).
Sobór przypomniał nam istotne elementy teologiczne w liturgii, ale zapowiedział reformę elementów widzialnych w liturgii. Ta część powinna ulegać zmianom, jeśli na przestrzeni dziejów "wkradły się elementy niezupełnie odpowiadające wewnętrznej naturze samej liturgii albo jeżeli te części stały się mniej odpowiednie" (KL 21). Po soborze teologicznemu pogłębieniu i odnowie uległy przede wszystkim znaki widzialne, w tym głownie podstawowy znak, jakim jest zgromadzenie liturgiczne, w którym żyje i działa Chrystus. To zgromadzenie ochrzczonych jest podmiotem celebracji liturgii.
Nie jest obojętne, w jaki sposób zgromadzenie celebruje liturgię. Dlatego zgromadzenie liturgiczne, składające się z wielu członków, zjednoczonych i hierarchicznie zorganizowanych, powinno czynności liturgiczne sprawować "nie tylko ważnie i godziwie, lecz także, by wierni uczestniczyli w nich świadomie, czynnie i owocnie" (KL 11). W tym kontekście mówimy również
o ars celebrandi całego zgromadzenia, a nie tylko jego przewod-niczącego-kapłana (ars praesidendi).
Ars celebrandi jest zagadnieniem wielopłaszczyznowym, gdyż dotyka integralnego ujęcia liturgii, zwłaszcza jej teologii i duchowości, dokumentów Kościoła o liturgii, znajomości ksiąg i przepisów liturgicznych. Dotyka wykonawców liturgii, całego zgromadzenia i pełniących poszczególne posługi liturgiczne, następnie języka, gestów i postaw, szat, muzyki i śpiewu oraz milczenia (również integralny element liturgii). Wiąże się ponadto z architekturą budynku, wystrojem i urządzeniem wnętrza. Z tak szerokiego zakresu zagadnień, jakie kryją się w pojęciu ars celebrandi, zostanie omówiona jedynie problematyka artystyczna i estetyczna sprawowanej liturgii.(...)